หน้าหนังสือทั้งหมด

การปฏิบัติตนในบทบาทต่างๆ
215
การปฏิบัติตนในบทบาทต่างๆ
ทางเพศต่อศิษย์ ไม่ดุด่าศิษย์ด้วยถ้อยคำหยาบคาย ไม่ดื่มสุราเมรัย ตลอดจนไม่ขายยาเสพติดให้โทษแก่ ศิษย์ ฯลฯ ถ้าตัวเราอยู่ในฐานะศิษย์ ก็ต้องทำตัวให้สมกับฐานะที่เป็นศิษย์ หน้าที่อย่างหนึ่งใน 5 อย่าง ของศิษย์
เนื้อหาเกี่ยวกับการทำตัวให้เหมาะสมกับบทบาทที่เราอยู่ในสังคม ไม่ว่าจะเป็นในฐานะศิษย์ สามี ภรรยา เพื่อน หรือผู้บังคับบัญชา โดยมีข้อกำหนดในการปฏิบัติตนอย่างเคร่งครัดเพื่อประโยชน์ส่วนรวมและความเจริญก้าวหน
ความหมายและองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์
103
ความหมายและองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์
5.3 ความหมายและองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์ คำว่า “มนุษย์” มาจากภาษาบาลีว่า “มนุสส” ซึ่งมาจาก มน + อุสฺส “มน” แปลว่า “ใจ” ส่วน “อุสส” แปลว่า “สูง” คำว่า มนุสฺส หรือ มนุษย์ จึงแปลว่า “ผู้มีใจสูง” ดังนั้นผู
บทความนี้กล่าวถึงคำว่า 'มนุษย์' ที่มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลี ว่ามาจาก 'มนุสส' ที่แสดงถึงผู้มีใจสูง ซึ่งรวมถึงการมีศีลธรรมและความประพฤติที่ดี สำหรับองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์จะประกอบด้วยขันธ์ 5 ซึ่งคือรูป
องค์ประกอบของจักรวาล
49
องค์ประกอบของจักรวาล
สรุป สิ่งทั้งหลายทั้งปวงในโลกล้วนเกิดจากการประชุมกันขึ้นจากธาตุ มีธาตุเป็นที่สุด ด้วยเหตุที่มนุษย์ และสัตว์ มีธาตุเป็นองค์ประกอบ 6 ธาตุ ส่วนสิ่งอื่นๆ มีธาตุเป็นองค์ประกอบ 5 ธาตุ ดังที่กล่าวมาแล้ว ข้าง
บทนี้กล่าวถึงการรวมตัวของธาตุที่เป็นองค์ประกอบหลักของมนุษย์และสัตว์ โดยมีธาตุ 6 อย่าง สำหรับสิ่งอื่นๆ มีธาตุ 5 อย่าง สิ่งทั้งปวงไม่มีความมั่นคงและเสื่อมสภาพตามกาลเวลา เมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม ธาตุจะกลับ
สังสารวัฏ: การเวียนว่ายตายเกิดในพุทธศาสนา
16
สังสารวัฏ: การเวียนว่ายตายเกิดในพุทธศาสนา
พระดำรัสของพระพุทธเจ้านี้แสดงให้เห็นว่า ชีวิตมนุษย์ไม่ได้สิ้นสุดที่เชิงตะกอน แต่ยังต้องเวียน ว่ายตายเกิดอยู่ในภูมิต่างๆ อีกมากมาย นับภพนับชาติไม่ถ้วน ตราบวันสิ้นกิเลส มีคำศัพท์ที่น่าสนใจคำหนึ่ง คือ คำ
พระดำรัสของพระพุทธเจ้าให้เห็นว่า ชีวิตมนุษย์ยังต้องเวียนว่ายตายเกิดในภูมิต่างๆ ตามผลของการกระทำในอดีต สังสารวัฏหมายถึงการเดินทางของวิญญาณในสามภพและการกำเนิดในทั้งสี่ประเภท เราจะค้นหาความหมายเหล่านี้ใน
กฎแห่งกรรม
56
กฎแห่งกรรม
กฎแห่งกรรม ตต. ทำไมจึงเป็นคนพิการ เกิดมาไม่พิการ แต่มาเป็นคนพิการภายหลัง เพราะสาเหตุอะไร ครับ ? คนที่มาพิการภายหลังก็มีเหตุ ๒ อย่าง คือ ๑. กรรมเก่าในอดีตเพิ่งตามมาทัน ๒. เกิดเพราะความประมาท เป็นกรรมใน
เนื้อหาเกี่ยวกับความเชื่อเรื่องกรรมและความพิการ ในการเกิดเป็นคนพิการมีสาเหตุหลัก 2 อย่าง คือกรรมเก่าในอดีตที่ถูกตามทัน และอุบัติเหตุจากความประมาทในชีวิตประจำวัน เช่น การเมาแล้วขับ ทำให้เกิดความพิการ ซ
หัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา
148
หัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา
ศาสนา-ประเพณี วัฒนธรรม ๗๐. หัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา เนื่องจากมีเพื่อนชาวคริสต์หลายคน เพื่อนๆ เหล่านี้เคยถามลูก ว่า แก่นแท้หรือหัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนามี อย่างไร ลูกตอบไม่ได้ จึงขอเรียนถามหลวงพ่อค่ะ
หัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนาสามารถสรุปได้ใน 3 หลัก คือ การไม่ทำบาปทั้งปวงซึ่งรวมถึงการละเว้นจากอกุศลกรรมบถ 10 การทำกุศลให้ถึงพร้อมและการปฏิบัติธรรมเพื่อให้ชีวิตมีความสงบและความสุข โดยการไม่ทำบาปจะช่วยให้
การครองคน-ครองงาน
96
การครองคน-ครองงาน
การครองคน-ครองงาน ให้ครบเครื่อง ยิ่งกว่านั้น ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือเราต้องขยันเทศน์ ถ้าจะให้วัดของเราเป็นที่รวมคนให้เป็นที่รวมแห่งศรัทธา ก็มีความ จำเป็นว่า อย่าฉันฟรีครับ ฉันแล้วต้องเทศน์ แต่ก่อนจะเ
เนื้อหาเสนอถึงความสำคัญของการทำวัดให้เป็นที่รวมแห่งศรัทธาต้องมีการเทศน์ที่ดีโดยการค้นคว้า นอกจากนี้ยังเน้นการทำความสะอาดทั้งวัดและตัวผู้เทศน์ การมีศีล สมาธิ และเป็นประโยชน์ต่อต่อญาติโยม ทั้งนี้เมื่อทำ
การเตรียมใจรับมือกับความทุกข์และความสุข
28
การเตรียมใจรับมือกับความทุกข์และความสุข
ให้สงบหนักแน่น เพื่อรับมือกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมาหลังประสบทุกข์ และประสบสุขได้อย่างทันท่วงที แต่เนื่องจาก ใจของคนเราส่วนใหญ่ไม่เหมือนแผ่นดิน แต่ เหมือนขี้ผึ้งลนไฟ มันอ่อนปวกเปียกๆ เครียดจึงได้ง่าย พ
บทความนี้แนะนำวิธีการเตรียมใจเพื่อเผชิญกับความทุกข์และความสุขในชีวิต โดยเน้นการฝึกจิตใจให้เข้มแข็งและยอมรับความไม่แน่นอนของชีวิต ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของการใช้ชีวิตที่มีคุณภาพ ปู่ย่าตาทวดของเราได้ให
คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์
122
คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์
១០៨ คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ เข้าใกล้เป็นอันขาด เพราะจะติดเชื้อเลวมาด้วย ต่อเมื่อใดอินทรีย์ของเรา แก่กล้ามีความสามารถพอ ถ้าจะมีจิตเมตตาช่วยชี้นำให้เขาปรับปรุง แก้ไข ตัวเป็นคนดี จึงค่อยกระทำในโอกาสหน้า ๒. เ
คัมภีร์นี้เสนอแนวทางในการตรวจสอบและปรับปรุงพฤติกรรมของตัวเองด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า 'ตะแกรงกายสิทธิ์' เพื่อคัดแยกพฤติกรรมชั่วร้ายออกจาก ชีวิต โดยเน้นการมีจิตเมตตาในการช่วยเหลือคนอื่น หากพบว่าตนเองมี
การปฏิบัติต่อทิศ 5 ตามอริยวินัย
335
การปฏิบัติต่อทิศ 5 ตามอริยวินัย
บทที่ ๙ เมื่อพระพุทธองค์ทรงแบ่งบุคคลแวดล้อมตัวเราออกเป็นทิศ 5 แล้ว ก็ทรงบัญญัติหน้าที่เป็นอริยวินัย ให้ตัวเราปฏิบัติต่อทิศ 5 อย่าง น้อยทิศละ ๕ ข้อ และทิศ 5 ก็ต้องมีอริยวินัยปฏิบัติต่อตัวเรา อย่าง น้อย
บทนี้ว่าด้วยการแบ่งบุคคลออกเป็นทิศ 5 โดยพระพุทธองค์ ซึ่งรวมถึงหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติทั้งต่อตนเองและผู้อื่นในแต่ละทิศ ตามหลักธรรมของอริยวินัย. โดยเฉพาะการปฏิบัติอย่างถูกต้องนั้นมีผลต่อการปิดป้องโทษภัยต่
ตะแกรงกายสิทธิ์: การวิเคราะห์พฤติกรรมคนชั่ว
94
ตะแกรงกายสิทธิ์: การวิเคราะห์พฤติกรรมคนชั่ว
ตะแกรงกายสิทธิ์ร่อนหาคนเลว มั่นคงพอ สติปัญญายังไม่ลึกซึ้งพอ จำเป็นต้องหนีให้ไกลคน ๔ ประเภทนี้ อย่าเข้าใกล้เป็นอันขาด เพราะจะติดเชื้อเลวมาด้วย ต่อ เมื่อใด อินทรีย์ของเราแก่กล้ามีความสามารถพอ ถ้าจะมีจิต
บทความนี้พูดถึงการใช้ 'ตะแกรงกายสิทธิ์' ในการตรวจสอบพฤติกรรมของทั้งตัวเราและคนรอบข้าง เพื่อระบุคนที่มีลักษณะนิสัยเลว 16 ประการ โดยการหลีกเลี่ยงคนที่เป็นอันตรายต่อการพัฒนาตนเองและยังเสนอวิธีในการช่วยปร
การฝึกสมาธิและการบรรลุฌาน
230
การฝึกสมาธิและการบรรลุฌาน
หลักสําคัญอยู่ว่า ต้องอบรมใจให้เป็นสมาธิแน่วแน่ให้ได้เสียก่อน โดยการวางใจไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ซึ่งเป็นที่ตั้งถาวรของใจ เมื่อใจของผู้เจริญภาวนาเป็นสมาธิแน่วแน่ยิ่งขึ้น ไม่ชัดสาย สงบนิ่ง มั่นคงอยู
การฝึกสมาธิจำเป็นต้องฝึกใจให้ถาวรที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ซึ่งจะทำให้เกิดความนิ่งและใสบริสุทธิ์เมื่อทำได้สำเร็จ ผู้ฝึกจะเห็นดวงกลมสุกสว่าง สภาวะนี้เกิดจากความสงบระงับของกิเลส ทำให้สามารถบรรลุฌาน ๔ ระดั
การทำบุญและการสะสมบารมี
8
การทำบุญและการสะสมบารมี
ตั้งครึ่งโลก ทำบุญฆ่าความตระหนี่ได้มากเท่าไร ดวงบุญก็โตมากขึ้นเท่านั้น บุญสะสมไว้ในใจ สะสมอย่างไร ท่านอุปมาดังไฟฟ้าชาร์จใส่แบตเตอรี่ พลังไฟฟ้าเก็บไว้ได้อย่างไร บุญที่เราสร้างก็เก็บไว้ในใจได้อย่างนั้น
การทำบุญมีความสำคัญต่อการพัฒนาจิตใจและการสะสมบารมี บุญที่เราสร้างขึ้นนั้นจะกลั่นเป็นดวงบารมี ซึ่งจะมีผลทำให้กิเลสถูกปราบไป เมื่อเรามีบุญบารมีมาก เราก็สามารถรักษาศีลเพื่อเพิ่มพูนบารมีให้มากขึ้นได้ ไม่ว
การใช้คำในภาษาไทย
359
การใช้คำในภาษาไทย
เบ็ดเตล็ด ๓๔๓ ยทท ใช้แสดงส่วนย่อย ที่มีอย่างเดียวคล้ายเป็นคำไข หรือคำอธิบาย เช่น และวางไว้หน้าศัพท์ที่เป็นส่วนย่อยนั้น : เอตทัคค์ ภิกฺขเว... ภิกขุ, ยทิท : คหนํ เหตุ ภนฺเต, ยาท มนุสสา ฯ (๒/๑๓) เสยฺยถีท
บทความนี้กล่าวถึงการใช้คำและสำนวนในภาษาไทย โดยเฉพาะการใช้คำว่า ยทท เช่นในการแสดงส่วนย่อยที่มีอย่างเดียว และ เสยฺยถีทำ ที่ใช้แสดงส่วนย่อยหลายๆ อย่าง นอกจากนี้ยังพูดถึงคำว่า "เพราะ" ที่มีที่มาจากรูปแบบต
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนา
33
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนา
สรุปได้ว่า การจะฝึกสมาธินั้น บุคคลจะต้องยึดหลักการฝึกแบบสัมมาสมาธิ กล่าวคือ ฝึกเพื่อ การทำให้ใจสงบ ระงับจากกาม ปราศจากอกุศลธรรมทั้งหลาย และไม่ฟุ้งซ่าน จนกระทั่งใจตั้งมั่น ไม่ซัดส่าย ก็จะสามารถทำให้การ
การฝึกสมาธิในพระพุทธศาสนาต้องยึดหลักสัมมาสมาธิ ซึ่งหมายถึงการทำให้ใจสงบ ปราศจากอกุศลธรรม ไม่ฟุ้งซ่าน โดยไม่ให้ใจเกาะเกี่ยวกับกามคุณทั้ง 5 อย่างเพื่อไม่ให้เกิดราคะ โทสะ โมหะ ขณะที่มิจฉาสมาธิคือการตั้งม
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
32
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
“ภิกษุในธรรมวินัยนี้พิจารณาเห็นดังนี้ว่า อย่างนี้รูป อย่างนี้ความเกิดขึ้น แห่งรูป อย่างนี้ความดับแห่งรูป อย่างนี้เวทนา อย่างนี้ความเกิดขึ้นแห่งเวทนา อย่างนี้ความดับแห่งเวทนา อย่างนี้สัญญา อย่างนี้ความ
ภิกษุในธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์
การเข้าใจอนิจจังและการละสังโยชน์
47
การเข้าใจอนิจจังและการละสังโยชน์
อนิจจัง ถูกสันตติปิดบัง คือ ความสืบต่อเนื่องกัน เช่น ของเก่าเสื่อมไป ของใหม่เข้ามาเกิดแทน ดังจะเห็นว่า มนุษย์และสัตว์ที่ดำรงชีวิตอยู่นี้ก็เพราะ อวัยวะนั้นๆ เกิดใหม่แทนของเก่าไม่มีอันตราย จึงทรง อยู่ได
อนิจจังหมายถึงการที่ทุกอย่างมีการเปลี่ยนแปลงและไม่มีสิ่งใดถาวร โดยมนุษย์ต้องเรียนรู้เพื่อไม่ติดยึดกับอวัยวะหรือความรู้สึกที่เปลี่ยนแปลงได้ สังโยชน์คือกิเลสที่ผูกใจซึ่งมีอยู่ 10 อย่าง และการปฏิบัติวิปั
สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
108
สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
สติสมฺปชญญ์ เป็นคนระวังตัว จะทำอะไรก็คิดหน้าคิดหลังประกอบไปด้วย ชาคริยานุโยโค ส่เวโค โยนิโสปธานํ สติสัมปชัญญะในที่ทุกสถานและในกาลทุกเมื่อ เป็นคนไม่มีความเกียจคร้าน หมั่นประกอบความเพียร มีจิตใจตื่น อยู
สติสัมปชัญญ์หมายถึงความระมัดระวังตัวในการทำสิ่งต่างๆ ทำให้จิตใจตื่นตัวตลอดเวลา โดยที่ต้องหมั่นสร้างสมอบรมคุณงามความดี เช่น ให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา เพื่อให้ได้พบกับความสุข และพ้นจากทุกข์ในวัฏสงสา
การระงับโทสจริตผ่านกัมมัฏฐาน
110
การระงับโทสจริตผ่านกัมมัฏฐาน
5.5.2 โทสจริต คนใจร้อน มักโกรธ หรือในขณะนั้นมีอารมณ์โกรธขัดเคืองเกิดขึ้น อันเป็นอุปสรรคต่อการ เจริญภาวนา ท่านให้ใช้กัมมัฏฐาน 8 อย่าง คือ พรหมวิหาร 4 และวรรณกสิณ 4 เพื่อระงับดับโทสะ จะเลือกอย่างใดอย่าง
เนื้อหาเกี่ยวกับการจัดการกับโทสจริต โดยใช้วิธีการของกัมมัฏฐาน 8 ประเภท ที่รวมถึงพรหมวิหาร 4 และวรรณกสิน 4 ซึ่งจะช่วยลดอารมณ์โทสะ เพื่อให้จิตใจสงบ รวมถึงหลักการของอานาปานสติในการควบคุมอารมณ์และการระลึก
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
112
กัมมัฏฐานและการเลือกใช้อารมณ์ในการปฏิบัติ
สำหรับอรูปกัมมัฏฐานนี้ ใช้ได้เฉพาะผู้ที่เพ่งกสินจนได้ฌานที่ 4 มาแล้ว จึงจะสามารถเจริญ กัมมัฏฐานหมวดนี้ได้ ข. ภูตกสิณ (กสิณ คือ มหาภูตรูป) 4 มี ปฐวี (ดิน) อาโป (น้ำ) เตโช (ไฟ) วาโย (ลม) ค. อาโลกสิณ กำห
กัมมัฏฐานนี้ใช้ได้เฉพาะผู้ที่ได้ฌานที่ 4 แล้ว ผู้ปฏิบัติสามารถเลือกกัมมัฏฐานจาก 10 รูปแบบ โดยเน้นที่อาโลกสิณและภูตกสิณ เพื่อให้เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล พระมงคลเทพมุนีเสนอวิธีนี้ว่าเป็นอุปการคุณต่อน